Referandum sandığından “evet” çıkartıldıktan sonra ülkenin hızla despotizme yöneleceği tahmin ediliyordu. Öyle de oluyor. Sosyal Demokrat Dergi bu sayısında tema olarak “referandum sonrası” gidişi işliyor. Bunun dışında, her sayıdaki gibi, yine farklı konularda değerli katkılar var. Öte yandan bu sayıda, “İçindekiler” sayfasından başlayarak, görsel açıdan bazı rötuşlar yapıldı. Farkına hemen varacağınız üzere, artık sayfalarımızda ikişer değil üçer sütun yer alıyor; ayrıca, iç sayfalarımızdaki fotoğraflarımız ve görsel malzemelerimiz siyah-beyaza dönüştü.
Dergiye, çiçeği burnunda SODEV Başkanı A. Babür Atila imzalı yazıyla başladık. Onu izleyen tam on bir yazı değişik yönleriyle “referandum” konusuyla bağlantılı bir içeriğe sahip. Başta referandumu hukuksal yönleriyle ele alan ve onu toplumun demokrasi talepleriyle ilişkilendiren İbrahim Ö. Kaboğlu ve Zeynep Gönenç Parmaksızoğlu’nun doyurucu incelemeleri var.
Aydın Cıngı’nın, Siyasal İslam’ın Türkiye’deki sultasına ilişkin gerçekçi ama bir ölçüde karamsar makalesini, Zeynep Altıok Akatlı’nın referandum sürecindeki hak ihlallerini kapsamlı biçimde sergileyen yazısı izliyor. Ahmet Özer ve Ercan Karakaş, makalelerinde referandum sonrası sürece ve demokrat yurttaşlarca bu dönemde yapılması gerekenlere yönelik görüşlerini açıklıyorlar.
Daha sonra referandum sonuçlarına ilişkin üç yazı var. Ozan Örmeci Türkiye haritası desteğinde bu sonuçları yorumlarken, Filiz Aydın Koç istatistik verileri son derecede ayrıntılı olarak bilgimize sunuyor. Kenan Kolat ise referanduma ülke dışında –özellikle de Almanya’da- verilen oyların dökümünü ve yurtdışı seçmenlerinin motivasyonlarını ele alıyor.
Toplumsal kategorilerin veya meslek gruplarının sandık başı yönelimleri siyaset bilimi açısından çok ilgi çekici bir konudur. Dergimizde bunların ancak bir bölümünü; Arzu Çerkezoğlu’nun bakış açısıyla işçileri ve Tayfun İşbilen’in yaklaşımıyla da mühendis ve mimarları konu edinebildik. Bundan sonraki bölümlerde yaşamın “referandum dışı” alanlarıyla ilgili yazılar sunuldu.
Hep derginin en sonunda yer bulabilen “kültür ve sanat”a ilişkin yazılar bu kez öncelikle ele alındı. Funda Lena, makalesinde, kültür ekonomisini, kültür ekonomisinin önemini vurguluyor; kültür sektörüne ilişkin çağdaş yaklaşımları yetkinlikle işliyor. Vecdi Sayar ise, Cannes Film Festivali’nde insan ruhunun -zaman zaman bir karanlık olarak- beyaz perdeye yansıması olgusunu ele alıyor.
Daha sonra Sosyalist Enternasyonal’in son toplantısını değerlendiren Umut Oran’ın ve Sosyalist Enternasyonal Kadın Toplantısı bağlamında uluslararası kadın hareketini ele alan Hilal Dokuzcan’ın yazıları var. Mehmet Şakir Örs, 1 Mayıs anılarını ülke tarihine ve kişisel yaşamına oturtarak naklediyor. Son makalede Tevfik Sönmez Küçük, parti içi demokrasinin sınırlarını “özgürlük/disiplin” ikilemi çerçevesinde ele alıyor.
Ufuk açıcı bir çeviri, binlerce yurttaşın imzaladığı “Yanyana ve Birarada” bildiri metni ve kısa süre önce yitirdiğimiz Ahmet İsvan’ın anısına Sedat Ergin’in saygı yazısı derginin sonunda yer alıyor.
