Temmuz ve Ağustos aylarında yitirilmiş dünya solcularını saygıyla anıyoruz…
Bir burjuva ailesinden gelen Jaurès, çok parlak bir öğrenci olarak iyi bir eğitim aldı ve erken 20’li yaşlarında felsefe öğretmenliği yaptı. Daha sonra, merkez solcu cumhuriyetçiler safından milletvekili seçildi; ancak oyunu ileri solcularla, sosyalistlerle birlikte kullandı. 1893’te doğrudan Sosyalist Parti’ye bağlanarak milletvekili oldu. Jaurès, sosyalistlerin 1905’te birleşmesinde etkili oldu ve meclisteki solcu topluluğu birleştirdi, canlandırdı; laiklik yasalarına oy verilmesini sağladı. Sosyalizm uğruna verdiği siyasal kavgalar, karşısında şoven ve gerici bir düşman kitlesinin oluşmasına neden oldu ve kesimden bir suikastçının silahından çıkan kurşunlarla yaşamını yitirdi. Bugün, Fransız Sosyalist Partisi’nin bir tür düşünce üretim kuruluşu olarak işlev gören sivil toplum kuruluşu, onun adını taşıyan Jean Jaurès Vakfı olarak anılmaktadır.
Trotsky, en önemli Sovyet, en önemli Bolşevik, devrimci politikacılardandır. Sovyetler Birliği’nin kuruluşundan sonra dışişlerinden sorumlu halk komiseri olarak görev yapmış; ve Kızıl Ordu’nun kurucusu ve ilk komutanı olmuştur. 1918-1920 arası süre gelen iç savaşta Bolşevik zaferinin baş mimarlarındandır. Kendine özgü enternasyonalist anlayışı bugün hala “Troçkist” akımlar aracılığıyla hayatiyetini sürdürmektedir. Lenin’den sonra Stalin’e karşı siyasal yenilgiye uğraması sonucunda Sovyet Birliği Komünist Partisi’nden ihraç edilmiştir. Bu değerli kuramcı, zorunlu sürgünü süresince de üretimden geri kalmamış; ancak 1940’ta Stalin’in emriyle Meksika’da katedilmiştir.
Ağustos ayı, 19. Yüzyıl Alman Sosyalist ekolünün yaprak dökümüne uğradığı ay olarak göze çarpar. Aşağıda, sosyalist düşün dünyasında başı çeken bu ekolün en tanınmış adlarından Ağustos ayında yitirilmiş beş “değer”e ilişkin kısa bilgiler sunuluyor.
Ferdinand Lassalle 31 Ağustos 1864
Çok parlak bir düşünür olan Lassalle 1848 Devrimi sonrasında siyasal alana girdi; Marks ile 1850-1860 arası sürekli görüş alışverişinde bulundu. 1862’den sonra tam bir politik ajitatör kimliği edindi. Başkanı olduğu ilk Alman İşçi Partisi sonradan SPD’ye dönüştü.
Friedrich Engels 5 Ağustos 1895
Engels, Komünist Manifesto’yu 1848’de, Karl Marks ile beraber kaleme alarak komünist kuramın geliştirilmesinde en önemli rollerden birini oynadı. Bir Alman tekstil fabrikatörünün oğlu olarak dünyaya gelen Engels, “para”nın olmadığı bir dünyanın düşünü kuruyordu. Marks öldükten sonra, komünizmin el kitabı sayılan “Das Kapital”in son iki cildini Engels tamamladı.
Wilhelm Liebknecht 7 Ağustos 1990
SPD kurucularından Wilhelm Liebknecht, Marksist kuram ile pratiği buluşturan düşünürlerdendir. SPD, onun önderliğinde Almanya’nın en büyük partisi konumuna gelmiştir. Oğlu Karl ise, Roxa Luxemburg ile Alman Komünist Partisi’ni kurmuştur.
August Bebel 13 Ağustos 1913
SPD’nin en tanınmış kurucularından olan Bebel, Alman Marksist politikacılarının başında gelenlerdendir. Sosyalizme, Lassalle’nin yazılarını okuyarak yönelmiştir.
Kurt Schumacher 20 Ağustos 1952
Schumacher, 1946’dan itibaren SPD önderi olmuş, 1949’dan sonra da Federal Alman Meclisi’nde ve Konrad Adenauer karşısında muhalefet lideri olarak işlev görmüştür. Savaş sonrası Alman demokrasisinin temelini atan solcu politikacılardandır.