SODEV Türkiye Monitörü, 2022 4. hafta araştırmasında seçmenin adalet algısına odaklandı.

Adalet denildiği zaman katılımcıların aklına gelen ilk kelimeler, açık uçlu olarak incelendiğinde “Eşitlik”, “Hak”, “Dürüstlük”, “Adaletsizlik”, “Hukuk” ve “Güven” öne çıktı. Adalet denildiği zaman “Türkiye’de olmayan” ifadesini kullanan katılımcıların oranı da oldukça yüksekti.

Katılımcıların %73,3’ü ortalamanın altında puan vererek her gencin eşit imkanlara sahip olmadığını belirtti. Eşit imkanlara sahip olduğunu belirtenlerin oranı %9,2’ydi.

Türkiye’de yargı bağımsızlığı siyasi ve adi suçlar (hırsızlık, cinayet vb.) olarak iki bölümde incelendi. Adi suçlarda yargının bağımsız olmadığını belirtenlerin oranı %51,7’ydi. Siyasi suçlarda ise bu oran %59’a kadar ulaştı.

Toplumun yargının karar alma süreçleriyle ilgili algısını ölçmek, araştırmanın diğer bir ana temasıydı. Araştırmaya katılanlara ikili senaryo olarak zengin-normal gelirli ve tanıdığı olan-tanıdığı olmayan insanların davalarının nasıl sonuçlanacağı soruldu.

Katılımcıların yalnızca %20,2’si olası bir zengin-normal gelirli arasındaki davada haklı olanın kazanacağını ifade etti. Zengin olanın her zaman kazanacağını belirtenlerin oranı %77,3’tü.

Yüksek mevkilerde tanıdığı olan ve tanıdığı olmayan arasında geçen davada katılımcıların görüşü önceki soruya benzer şeklideydi. Yalnızca %18,5 haklı olanın kazanacağını düşünürken, %81,0 her zaman yüksek mevkilerde tanıdığı olanın kazanacağını ifade etti.

Araştırmanın son aşamasında toplumun iş bulabilme durumunda adalet görüşüne odaklanıldı. Hem özel hem de kamu sektörlerinde iş bulabilmek için nelerin gerekli olduğu katılımcılara soruldu.

Araştırmaya katılanların %51,3’ü özel sektörde iş bulabilmek için yüksek makamlarda tanıdığa ihtiyaç olduğunu belirtti. Kamuda ise bu oran %69,5’e kadar çıktı.

Sadece yetenek ve tecrübe ile özel sektörde iş bulunabileceğini belirtenlerin oranı %18,2’ydi. Kamu sektöründe iş bulabilmek için yetenek ve tecrübenin yeterli olduğunu düşünenlerin oranı ise %12,5 oldu.