24 Haziran baskın genel seçim sonunda çok şey değişti; Türkiye Başkanlık Sistemine geçti, Milletvekili sayısı artsa da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin etkisi azaldı. Değişmeyen bir şey kadınların Meclis temsil oranı oldu. 496 Erkek 104 Kadın Milletvekili yeni meclise girdi.

26. Dönemde % 14,7 olan kadın oranı, 27. Dönemde % 17’ye çıktı. Ancak bu oran kadının eşit temsili için yeterli olmaktan hala çok uzakta. Üstelik CHP de kadın sayısı 21 den (%15) 18’e (%12) düştü.

Yıllar itibariyle kadın milletvekili sayılarına baktığımızda her şeyi anlatıyor: Siyaseti erkekler yapıyor ve kadınlara sembolik temsiliyet veriliyor. Kadınlar erkeklerin seçilmesi için sahada çok etkin çalışsa da karar mekanizmaların içinde yer alamıyor.

Kadına yönelik bu ayrımcılık devam ettiği sürece gerçek Eşitlik ve Adaletten söz edemeyiz.

Bu eşitsizlik ve adaletsizliğin altında yapısal nedenler var:

Kadın özel alana hapsedilirken, erkek kamusal alanı yönetiyor

Kadın anne ve eş olarak, aile ve çocuk bakımından sorumlu gören ve onu aile içine (özel alana) hapseden muhafazakar erkek zihniyeti, erkeği ise ailenin reisi olarak kamusal alanda var ediyor.

Erkekler iktidar alanını kadına bırakmıyor

Güç ve iktidar alanı olan siyasette erkekler gücü ve iktidarı kadın ile paylaşmayı istemiyor. Erkek egemenliğinin en yoğun olduğu siyasi partilerin karar alma mekanizmalarına baktığımızda HDP hariç eşit temsilden söz edemiyoruz.

Eşitsizliği ortadan kaldıracak sosyal politikalar yok

Kadının kamusal alanda var olmasını engelleyen faktörlerin ortadan kaldırılması gerekli.  Çocuk yaşta evlendirilen, meslek sahibi olmayıp koca şiddetine uğrayan,  çocuk bakımı, yaşlı bakımını üstlenen kadının önündeki engelleri kaldıracak sosyal politikalar uygulanmıyor.

Kanunla desteklenen siyasi temsilde eşitliği sağlayacak mekanizmalar yok

Siyasi partilerde kota, fermuar gibi eşitliği sağlamak için geçici önlemler benimsenmiyor, benimsenenlerde yasal bir zorunluluk yok. Tüzüğünde eş başkanlık sistemini benimseyen HDP haricinde partiler var olan maddeleri bile uygulamıyor.

Peki şu soruyu da sorabiliriz? Kadının haklarını sadece kadınlar mı savunur, erkek vekiller de kadın haklarını savunamaz mı? Yıllardır süregelen tablo da bize gösterdiği gibi ne yazık ki kadına yönelik her türlü ayrımcılık kadınlar tarafından dillendiriliyor. Sorunun öznesi olan kadınlar çözümün de öznesi olmadığı sürece bu sorun çözülemeyecek.

Yani gerçek eşitliğe demokrasiye ancak eşit temsil ile ulaşabiliriz.

Oysa kadının siyasete katılması yönünde yüksek bir mutabakat var. Türkiye’de her beş kişiden dördü ailesinden bir kadının, karısının, annesinin, kızının, kız kardeşinin siyasete girmesini desteklediğini söylüyor.  Toplumun yarıya yakını, bir partiyi tercih etmede kadın politikasının etkili olacağını söylüyor. Ama her konuda halkı dinlediğini söyleyen erkek politikacılar bu konuda sağır ve kör.

Cumhuriyetin kuruluşundan beri değişmeyen bu tablonun var olan sistemle değişmesini beklemek saflık olur. Tek yolumuz var, kadının eşit temsili için örgütlü mücadele.

Eşitlik Adalet Kadın Platformu ile örgütlü mücadeleye katkı sunmak istiyoruz.

30 Kasım – 1 Aralık 2017 de gerçekleştirdiğimiz Eşitlik Adalet Kadın Zirvesi uzun zamandır bir araya gelemeyen kadın örgütleri, ve aktivistleri bir araya getirmeyi başardı. Bu Zirve ve sonrasında ortaya çıkan sonuç bildirgesi ve daha sonraki takip toplantısında;  Eşitlik ve Adalet arayışının daha güçlü yapılabilmesi için çözüm ve bilgi odaklı, dayanışmayı destekleyen, birey hukukunu öne çıkaran kapsayıcı ve kolektif bir yapının örgütlenmesine dair büyük bir talep olduğunu gördük. Bu talep üzerine Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu’nu kurduk.

Eşitlik Adalet kadın Platformu’nun hedefleri

• Eşitlik ve Adalet mücadelesinde kadınların ve kadın örgütlerinin sesini daha etkin yükseltmelerini destek vermek
• Kadının eşitlik ve adalet talebini savunanlar arasında dijital örgütlenme sağlamak
• Eşitlik ve adalet dilini, düşüncesini geliştirmek ve yaygınlaştırmak
• Kadın STK’larının ve bağımsız aktivistlerin birbirinden haberdar olmasını sağlamak ve dayanışmayı güçlendirmek
• Evrensel kadın gündemini takip etmek ve global kadın örgütlenmeleri ile işbirliği sürdürmek
• Kadının Eşitlik Adalet mücadelesini örnekler ve dayanışma ile cesaretlendirmek
• Yaratıcı kampanyalar yolu ile toplumsal değişimi tetiklemek, değişimi ölçümlemek

Eşitlik Adalet Kadın Platformu aşağıdaki yaparak hedefine ulaşmayı planlıyor:

Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu (org) web sitesini ve buna bağlı sosyal medya hesaplarını ile geniş bir kitleye erişimi sağlayacak

• Eşitlik Adalet Kadın Platformunun bileşenleri ve üyelerinden oluşan topluluğun gelişmesine destek olacak
• Çözüm önerileri geliştirmek üzere uzmanlar, aktivistler ve basının katılımı ile toplantılar düzenleyecek
• Her yıl bir Eşitlik Adalet Kadın Zirvesi organize edecek
• Uluslararası örgütler, aktivistler ile işbirliği geliştirecek
• Geniş kitlelere ulaşmak üzere kampanyalar, etkinlikler organize edecek
• Platformun ihtiyacı olan maddi kaynakları geliştirecek

Yüzyıllardır süren kadının eşitlik ve adalet mücadelesinde yeni bir adım yeni bir soluk olacak Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu yatay ve kollektif bir yapı. Platform kadın erkek hepimizin.

Düşüncelerimizi paylaşacağız. Dayanışmamızı geliştireceğiz. http://esitlikadaletkadin.org/uyelik/  adresinden Platforma üye olarak değişime destek olun.

Birlikte Değiştirelim.

Sevgi ve dayanışma ile….

*Gülseren ONANÇ
Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu Koordinatörü
gulseren@gulserenonanc.com